Monthly Archives: juli 2022

Barnekultursamlinga ved Etno-folkloristisk arkiv

Skriven av Line Grønstad

På 1970-talet samla studentar og tilsette etnologar og folkloristar ved Universitetet i Bergen inn store mengder barneleikar, vitsar, songar, regler og forteljingar frå barn.

«Utan dirigering frå vaksne»

Det var folkloristen Reimund Kvideland (1935-2006), som var primus motor for dette innsamlingsarbeidet. Han var universitetslektor ved UiB frå 1966, og saman med studentar og forskarar i folkloristikk og etnologi, samla han frå slutten av 1960-talet til byrjinga av 1980-talet, materiale om barns kultur.

Barnekultur vart forstått som “den delen av kulturen som barn sjølv skaper, organiserer, aktiviserer og forvaltar utan dirigering frå vaksne” (Kvideland 1983:110). Ved skildring av leikar, songar, nedteikningar av vitsar, gåter, rim og regler gjort av barna sjølve, kunne munnleg tradisjon, språk og haldningar blant barn dokumenterast. Interessa for samtidsdokumentasjon og inkludering av tidlegare mindre dokumenterte grupper i samfunnet, var hovudmotivasjon for innsamlingsarbeidet.

Innsamlingsarbeidet

Materialet består av notatar frå observasjon, intervjutranskripsjonar og opptak, og barn sine eigne oppteikningar av vitsar, gåter, forteljingar og leikar anten på munnleg oppmoding eller som del av spørjelister. Innsamlingane gjekk føre seg i klasserommet med og utan lærar, og i miljøet der ungane leika på fritida.

Arbeidsmåten var gjerne å ta kontakt med skular, og få tid i klasserommet utan lærar. Her fortalde studenten eller forskaren kva dei var på jakt etter, og kom med døme på leikar, vitsar, songar og tilsvarande. Elevane skreiv så ned sine favorittar og utval av eige repertoar. Desse handskriftene er ein del av materialet. Basert på desse vart 4-5 barn spurt om å delta i intervju der det vart gjort lydopptak medan dei fortalde om leiken og fortalde vitsar.

Andre gonger møtte studentane og tilsette ved EFA barna ute på leikeplassane og spurte om leikane dei leika der, kven dei lærte leikane av, og om vitsar og songar fortalt i miljø utan vaksne autoritetspersonar til stades. Vidare, vart det gjennomført innsamlingar der særleg skular og klasser vart oppmoda om å sende inn sine leikar og vitsar.

Barnekultursamlinga inneheld også uttrykk for barnekultur som vart produsert med andre føremål enn som dokumentasjon. Dette gjeld til dømes minnebøker, brev til julenissen og ei samling med konfirmasjonskort. Som med leikane og vitsane og songane, er noko av dette materialet spesifikt barnetradisjon, medan noko deler dei med vaksentradisjonen.

Hugsar du gåtene som forteljaren teikna? Ei rekke slike *droodles* finst i samlingane til EFA.

Kven samla inn, og kor samla dei frå?

Innsamlingane vart gjennomført av studentar og tilsette ved Nordisk institutt, og så ved Etno-folkloristisk institutt (EFI) då det vart skipa i 1972. Innsamlingane høyrde til ulike forskings- og dokumentasjonsprosjekt. I tillegg til Kvideland var særleg etnologen Åse Enerstvedt sentral. Vidare vart det gjennomført fleire innsamlingsaksjonar, der ulike sparebankar var involvert, som den nasjonale Bli med på leken-aksjonen til Sparebankene i 1979. I 1981 samarbeidde EFI med lokale sparebankar i prosjektet Bli med på spøken der vitsar og gåter blei samla inn frå Bergensområdet og Ørsta og Volda på Sunnmøre.

Innsamlingane er i stor grad gjennomført i Bergensområdet, med eit visst tilfang frå Stavanger, Sogn, Hardanger og Sunnmøre. Det finst også materiale som dekkjer heile landet, ikkje minst gjennom Bli med på leken, og frå store delar av verda i ei samling med julenissebrev. Det meste av materialet i Barnekultursamlinga er frå perioden innsamlinga vart gjort, men også eldre dokument vart samla inn, som til dømes minnebøker, der den eldste er frå 1847.

Glansbilder som dette kjenner nok mange til!

Barnekultur som folkekultur

Barns kultur kan sjåast som ein viktig del av folkekulturen. Det munnlege og den immaterielle kulturen mellom barn er viktig for å forstå leikens betydning for sosialisering og korleis barn taklar vanskelege tema. I samlingane ved EFA har det blitt lagt vekt på traderingsprosessar, nemleg korleis barns kulturelle repertoar og tilknytte førestillingar blir kommunisert.

På 1970-talet var barnekulturen ein sentral del av samtidsdokumentasjonen. Femti år seinare har samlingane fått ein stor kulturhistorisk verdi ved at dei dokumenterer barns praksisar i ein avgrensa periode før datateknologien endra barns måtar å leika på.

Innhaldet i Barnekultursamlinga – «Bli med på …»

Barnekultursamlinga inneheld mange tusen forteljingar og vitsar og eit mangfald av leikar som dokumenterer barns leikande praksisar, forteljesjangrar og førestillingsverder. Ho er på om lag 33 000 sider, i tillegg til ei mengd med lydband, nokre foto og noko videoopptak.

Den største samlinga, med nesten halvparten av det fysiske materialet, er EFA Barnevitser (Bli med på spøken) (1981). Dei 582 mappene/konvoluttar inneheld 14391 sider. Kvar mappe/konvolutt kjem frå ein skule, og inneheld svar frå eitt eller fleire klassetrinn. Hovudvekta ligg på 4-6 klasse (altså storskulen), men ein god del kjem frå ungdomskulen, og nokre få kjem frå tredjeklasser. Skulane ligg i Bergensområdet og Sunnmøre, og innsamlinga vart gjort i samarbeid med lokale sparebankar.

Svært stor, med nesten ein tredjedel av den totale mengda, er EFA Bli med på leken (1979). Ho er resultat av innsamlingsaksjonen Bli med på leken gjennomført i samarbeid med Sparebankforeningen i Norge. Innsamlinga var retta mot barneskuleborn til og med 6. klasse, og dekte dermed heile barneskulen. Dei om lag 10 500 svara frå heile landet er organisert etter type leik: Blindebukk, spill, leikar med leiketøy, ballspel og balleikar, hyssingleik, gruppeleik, fangeleikselskapsleik, sangleik, paradis, hoppe tau, og hoppe strikk. Eit utval av desse er publisert i Barnas eget lekehefte (Enerstvedt & Kvideland 1980). Publisitet rundt innsamlinga finst i ei mappe kalla EFA Barnetradisjon med 10 avisutklipp samla gjennom Norske Argus.

Sparebankenes lekeaksjon i 1979. Slike hefter vart delt ut på skular over heile landet, og over 10 000 barn delte sine favorittleikar i ord og teikningar med etnologane og folkloristane i Bergen.

Innsamlingar gjort av studentar og forskarar

Ulike innsamlingar av barnetradisjonar gjennomført av studentar og andre, kan sjåast som ein tredje, viktig del av materialet:

EFA Barnetradisjon (1964). Barnetradisjonar samla inn av Borghild Foldøy på Bø skule, Raudaker på Jæren. Mappa inneheld 86 sider.

Dokumentasjon av barnetradisjonar frå skular i Bergensområdet og Jondal (1969). I alt 47 mapper høyrer til her. 22 konvoluttar inneheld transkribert intervjumateriale og utskrivne kartotekkort. Kvar konvolutt er organisert etter lydband, og dekker ein eller fleire skular/skuleklasser. Dette innsamlingsarbeidet er gjort av Magne Velure, som då var magistergradstudent og hadde dette som betalt oppdrag frå Kvideland. Utanom kartotekkorta inneheld desse konvoluttane anslagsvis 176 sider med transkribert materiale (frå tre til om lag femten sider i kvar konvolutt). 24 konvoluttar er merka med namn på skulen, klassetrinn og tal på elevar, og inneheld forteljingar, vitsar og leiker barna har skrive ned sjølv. I dei 24 konvoluttane er innhaldet etter 543 barn samla. I konvoluttane er det anslagsvis 1500 sider med vitsar, gåter, songar og forteljingar.

EFA Studentinnsamling (1969-1974). Denne mappa inneheld vitsar, leiker og gåter samla inn av studentar gjennom ymse studentprosjekt, og består av 205 sider.

EFA S Halmøy 1 og 2 (1970-1975). Mappene består av vitsar samla inn frå 6. klasse ved Bergensskulen Ny-Krohnborg skole. Materialet er samla i sju “arbeidsbøker for løsblader”. Tre arbeidsbøker inneheld vitsar frå 6. trinn mellom 1970 og 1975 (ca. 180 sider). Fire arbeidsbøker inneheld vitsar frå 5. trinn samla i 1972 og 1975 (ca. 88 sider). Totalt i dei to mappene er det om lag 268 sider.

EFA Barneskremme 1 (1972). Mappa inneheld forteljingar om kva barn vart skremt av, samla inn av Kvideland ved Kleppestø handelsskole, 9. trinn. Mappa inneheld om lag 75 sider.

EFA Barneskræmme 2 (om lag 1971 og 1976). Denne mappa inneheld også forteljingar om kva barn blir skremt av, og vart samla inn av Leif Ervik på eit gymnas i Sarpsborg, og av elevar på eit gymnas i Sarpsborg. Mappa inneheld 43 sider.

EFA Barnetradisjon (1972). Desse barnetradisjonane vart samla inn frå 5. klasse ved Christi Krybbe skoler i Bergen. Mappa inneheld 57 sider.

EFA Barnetradisjon (1972 om lag). Samlaren her er Kristian Andersen, som hadde desse frå danske skulebarn, sannsynlegvis frå femte klasse. Her er det 13 sider.

EFI Barnetradisjon (1972). Den eine av dei to mappene med dette namnet inneheld forteljingar om barnetradisjon der forteljarane viser til 1915 og 1920-talet, og til 1964. I tillegg inneheld ho innsamla arbeid frå studentar. Ho inneheld 14 sider. I den andre mappa er innhaldet det innsamla arbeidet til studentar, og rapportar basert på dette frå 1970-talet. Her finst også nokre foto som illustrerer innsamlingssituasjonen. Denne mappa inneheld 126 sider.

EFA Minna Arntzen 1-3 (1973). I Arntzen si undersøking samla ho inn såkalla groteske vitsar frå 8 klasse, 9. klasse og 1-3 gym i Bergen ved hjelp av spørjelister. Dei tre mappene inneheld 366 sider i alt.

“Barnetradisjon. Samlet inn i området omkring Repslagergaten, 18-29/6-73. Svein Schrøder Amundsen.” (1973). Denne mappa inneheld i tillegg transkripsjon og feltrapport frå Magne Velure, og inneheld 37 sider.

EFA Ellinger (1973). Samling med ellingar som bladet Vårt blad fekk tilsendt etter opprop. Innsendarane var for det meste barn, men også nokre godt vaksne delte ellingar frå barndommen sin dei fyrste to tiåra av 1900-talet. Mappa inneheld 54 sider.

EFA Thor G. Norås 1 (1974). Norås har samla inn barneleik frå ulike gatemiljø i Stavanger, og mappa inneheld 13 sider.

EFA Brekke, L.O. Barnetrad. (1978). Mappa inneheld 16 sider med vitsar samla inn frå Flatbygdi barne- og ungdomsskule frå Vik i Sogn.

EFA Barneleik (1982). Kvideland samla barneleikar frå Sotra V.G. Skole. Mappa inneheld 23 sider.

Materiale utan innsamling som føremål

Vidare, inkluderer Barnekultursamlinga ein del materiale som vart skapa med andre føremål enn innsamling:

EFA Minnebok 1-19 (1898-1972). Samlinga består av 19 minnebøker. Kvar bok varierer i storleik frå 11 til 141 sider.

EFA Julenissebrev 1-106 (1972-1975). Dei 106 konvoluttane inneheld 2050 brev, som varierer frå å vere postkort med og utan julemotiv til A4-ark med og utan linjer, med tekst og teikningar på. England, Irland og Noreg dominerer blant avsendarlanda, men også barn og nokre vaksne frå andre europeiske land, frå fleire afrikanske land, Oceania, Asia og Nord- og Sør-Amerika har sendt brev. Jugoslavia og Vest-Tyskland finst ikkje lenger, men er representert blant avsendarlanda her. Breva vart gjerne adressert til Julenissen, Nordpolen, eller tilsvarande, og vart levert til Oslo. Eit utval av desse vart oversendt til EFA.

EFI Konfirmasjonskort 1 (1974). Mappa inneheld 29 konfirmasjonskort gitt til konfirmanten.

EFA Glansbilledalbum (Udatert). Dette album med glansbilde i er på 18 sider.

Innhaldet i samlingane vart gjerne systematisert på kartotekkort som dette.

Kartotekkort – eit slags oppslagsverktøy før EDB og internett

Til sist, inneheld Barnekultursamlinga ei kartotekkortsamling der barnetradisjon og vitsar har blitt systematisert. Kartotekkorta er merka med innsamlar, namn på elev, skule og årstal. Dei er sortert etter skule/geografi og sjanger. Skulane ligg i Bergensområdet. Kartotekkorta representerer døme på arbeidsmåten ved arkivet på 1970-talet, og var ein måte å få tilgang til materialet på som gjorde det oversiktleg og handterleg.

Barnekultursamlinga inneheld altså ei rekke ulike former for materiale som saman seier noko om interessa for dokumentasjon av erfaringar knytt til visse tema for ei særleg gruppe i samfunnet. Kartotekkortsamlinga seier noko om korleis materialet vart systematisert og gjort tilgjengeleg for bearbeiding og forsking. Innhaldet røper ein nysgjerrigheit på uttrykk frå barna. Vidare, visast ein tanke om viktigheita av å dokumentere barna sine eigne kulturuttrykk som ressurs for barna sjølv, og som ressurs for å forstå barn sine vilkår for oppveksthøve.

Det finst meir!

Det er grunn til å tru at det kan finnast meir materiale som høyrer heime i Barnekultursamlinga, og dette er ikkje ei fullstendig liste. Til dømes har EFA mellom anna ei rekke lydband med opptak av samtalar og feltarbeid knytt til barneleik som ikkje er skildra her.

Lese meir?

Her er nokre bøker og artiklar basert på Barnekultursamlinga:

Enerstvedt, Åse (1983). Tampen brenn: norske barneleikar. Oslo: Det Norske Samlaget. https://www.nb.no/items/e283d70f1b48d8028724d1e0fa861752?page=0&searchText=oaiid:%22oai:nb.bibsys.no:998230958004702202%22.

Enerstvedt, Åse (1987). Roser er røde…: Minneboken fra 1790 til i dag. Oslo: Aventura Forlag. https://www.nb.no/items/5f2fc06ecaea43c238b7984f05471e93?page=0&searchText=oaiid:%22oai:nb.bibsys.no:998741783204702202%22.

Enerstvedt, Åse og Reimund Kvideland (1980). Barnas eget lekehefte. Oslo: A.S. Sparebankmateriall – SPAMA. https://www.nb.no/items/d51a1ac1c0d96983d8ab319c61dd632b?page=0&searchText=barnas.

Kvideland, Reimund (1976). «Barnetru. Ein faktor i den kulturelle innlæringsprosessen». Fataburen. Særtrykk.

Kvideland, Reimund (1979). Historier om døden som del av barns kompensatoriske sosialisering. I: Tidsskrift for samfunnsforskning 20, s. 565-572. https://www.nb.no/items/96e80056cb2a140d28c5599070a31f9d?page=573&searchText=seriestitleid%22oai:nb.bibsys.no:999006779964702202%22. I artikkelen viser Kvideland til ei rekke døme på ulike spøkelsesforteljingar, vitsar og liknande som barn har fortalt kvarandre der døden blir tematisert.

Kvideland, Reimund (1987). Barns vitsar og gåter frå ein sosialiseringssynsvinkel. I: Barn og humor: Artikkelsamling frå et tverrfaglig forskningsseminar Mariaholm skolesenter, 26.-28. januar 1987. https://www.nb.no/items/ea06b98f48258d06ac926c2df3ddb436?page=151&searchText=reimund

Kvideland, Reimund (1978). Verbal tradering i enkulturationsprocessen. I: Nils-Arvid Bringéus og Göran Rosander: Kulturell kommunikation. Lund: Bokförlaget Signum. s. 41-52.

Kvideland, Reimund (1983) Barnekultur. I: Magnhild Gravis: Barnet og talemålet. Oslo: Universitetsforlaget. S. 110-117. https://www.nb.no/items/bfdf8742bec0f15d1c7ee60ee02e567a?page=111&searchText=reimund

Oftedal, Aud (1972). Stavangerbarns muntlige tradisjoner. Magisteravhandling i folkloristikk, Universitetet i Bergen.

Reme, Eva (2013). Reimund Kvideland (1935-2006). I: Bjarne Rogan og Anne Eriksen: Etnologi og folkloristikk. En fagkritisk biografi om norsk kulturhistorie. Oslo: Novus forlag. s. 283-296.

Ei rekke semesteroppgåver på 1970-talet.

Hannaas-samlinga

Av Angun Sønnesyn Olsen

Hannaas-samlinga er ei folkeminne- og språksamling etter filologen og folkeminnesamlaren Torleiv Hannaas (1874-1929). No har me nominert denne til Norges dokumentarv, og uansett utfall så synes me at den er så verdifull at me vil dele litt om den her.

Den eldste delen av EFA

Me har tidlegare skrive om oppstarten av Folkeminnesamlinga ved Bergens Museum. Hannaas-samlinga er grunnlaget for denne, og består av det Hannaas sjølv samla inn, eller fekk tilsendt av andre bidragsytarar, i tidsrommet 1896-1929. No utgjer Hannaas-samlinga den eldste delen av Etnofolkloristisk arkiv (EFA) ved Universitetet i Bergen.

Folkeminne, namn og dialekt

Hannaas-samlinga er kjenneteikna ved breidda i materialet. Ho inneheld segner, stev, viser, balladar, visehandskrifter, leikar, skikkar, truer og svartebøker, i tillegg til ordtak, ordsamlingar, stadnamn, folkenamn og kunamn, hovudsakleg frå Vestlandet og Agder. Samlinga inneheld også eldre brev og manuskript Hannaas har samla, samt hans egne forelesningsnotatar, både frå forelesningar han har høyrd og forelesningar han har halde sjølv, og manuskript til trykte bøker og artiklar.

Hannaas hadde ei spesielle interesse for innhaldet i, og forma på bygdemålet. Dette førte til at samlinga ved sida av folkeminne også inneheld dokumentasjon av vestlandske dialekter. I ei årsmelding frå Bergens Museum skriv Hannaas at Folkeminnesamlingi «hev ei serskild samling for spraaklege, litterære og kulturelle folkeminne». Perioden materialet stammar frå, er særskilt 1800-talet og tidleg 1900-talet, med fragment av eit 1400-tals manuskript som det eldste dokumentet.

Hannaas samla mellom anna inn namn på kyr, som det er døme på her. Foto: Silje Teigland Røstøen.

Feltreiser og faglege nettverk

Mykje av materialet har Hannaas samla inn på feltreiser. Innsamlingsmetoden liknar den andre samtidige folkeminnesamlarar hadde; han besøkte folk, ofte eldre, i det området han reiste til, og skreiv ned det dei hadde å fortelje eller syngje. Feltnotatane vitnar om at han spurde seg rundt etter moglege informantar, og oppsøkte personar han fekk høyre om undervegs. Ikkje alt er skrive inn i notisbøker, det er og mykje folkeminnematerial notert på lause ark og baksider av diverse andre skriv, noko som vitnar om at Hannaas noterte på det han hadde tilgjengeleg (Alver 1953).

I tillegg til sjølv å samla inn folkeminne, bygde Hannaas opp eit fagleg nettverk av samlarar, særleg frå Vestlandet og Agder. Då han arbeidde ved Stord offentlege lærarskule fekk han lærarstudentane til å samle inn folkeminne for seg. Mange av desse vart faste bidragsytarar til Hannaas-samlinga. Dette nettverket kjem også tydeleg fram i Hannaas si store gåteinnsamling.

Gåtesamlingar

Gåteinnsamlinga til Hannaas hentar inspirasjon frå stortingspresident og grunnleggjar av Bergens Museum, W.F.K. Christie (1778-1849) si interesse i folkeminne og språk. Christie samla inn gåter på 1840-talet, parallelt med at P. Chr. Asbjørnsen, Jørgen Moe, Magnus Brostrup Landstads og Sophus Bugge samla inn eventyr, segner og balladar.

Inspirert av Christie, starta Hannnaas si gåteinnsamling i 1916. Han sette inn annonse i aviser og fekk slik bidrag frå heile landet. Eit år seinare sendte han ut skriv til lærarar ved ungdomsskulane rundt om i landet og ba om hjelp til innsamlinga. Hannaas samla også på eldre handskriftsamlingar. Ei av desse, ei visebok frå Nordhordland datert 1806, inneheld 40 gåter og er den eldste samlinga med gåter skrive opp her i landet. Gåtene etter Christie vart gitt i gåve til Hannaas og Folkeminnesamlinga av W.H. Christie i 1924, grandnevøen til Christie. Til saman utgjer desse gåtesamlingane den største og rikaste samlinga av tradisjonelle gåter i Noreg.

Nokre av dei eldre boksane nytta til å oppbevare samlingane i. Foto: Silje Teigland Røstøen.

Om samlinga etter Hannaas si tid

Hannaas-samlinga starta opp som Folkeminnesamlinga ved Bergens Museum i 1921.

Gustav Indrebø (1889-1942) tok over styringa av Folkeminnesamlinga i 1930. Han gjorde eit stort arbeid ved å organisere og katalogisere materialet etter Hannaas. Samlinga har sidan hatt ulike institusjonstilknytingar, og har difor vore flytta fysisk fleire gonger.

Etter at Universitetet i Bergen vart oppretta i 1946, vart samlinga knytt til universitetet. Professoratet i vestnorsk målføregransking, samt folkeminne- og målføresamlingane som fylgde med, vart vidareført i Institutt for nordisk filologi. Instituttet vart oppretta i 1953, og i høve denne omorganiseringa ordna folkloristen Brynjulf Alver (1924-2009) samlinga på nytt. Heile samlinga fekk nye arkivnummer, men rekkefylgja Indrebø hadde organisert materialet etter, vart behalde. Alver laga eit nytt register, der folkediktinga vart ordna etter typenummer og kategoriar som fylgde den folkloristiske forskinga på 1950-talet.

Ved opprettinga av Etnofolkloristisk institutt (EFI) i 1972 vart hovuddelen av samlinga innlemma i det tilhøyrande og nyoppretta forskingsarkivet Etnofolkloristisk arkiv (EFA), medan språkmaterialet vart att ved Nordisk Institutt, seinare LLE. Oppdelinga av materialet fylgde innhaldet; det som handla mest om språk og målføre vart verande, mens det materialet som høyrde til dei meir klassiske folkeminnesjangrane vart lagt til det nye instituttet.

I perioden har tilgangen til arkivet variert, og over fleire år har mangelen på arkivar gjort at historikken til samlinga, samt arkivordenen i det fysiske arkivet sakte har gått i oppløysing. I samband med å klargjere materialet til digitalisering, vart det oppdaga fleire lakuner. Dei største lakunene vart retta opp i ved at materialet i samlinga frå LLE og EFA vart førd saman att. Dette førde til at ein igjen kunne sjå heilskapen i samlinga. Det er likevel framleis lakuner i samlinga, og oppsporing av dette er eit pågåande arbeid.

Oversikt over samlinga

Då Indrebø katalogiserte samlinga på 30-talet, sette han det meste andre samlarar hadde sendt inn til museet under Hannaas sitt namn. Dette inkluderer rundt 200 ulike bidragsytarar. 12 samlarar har Indrebø likevel katalogisert under deira eigne namn. Materialet etter W.F.K Christie har seinare også fått egen arkivsignatur. I tillegg til 542 mapper med signaturen EFA Hannaas, består Hannaas-samlinga difor av fylgjande arkivsignaturar:

EFA Aavatsmark 1: O.S. Aavatsmark (1855-1935), sjå Ole Severin Aavatsmark – Wikipedia, segn frå Namndalen sendt inn i 1924. 1 mappe.

EFA Bjelland 1: Otto Bjelland (1886-1982), sjå Otto Bjelland – lokalhistoriewiki.no, segner frå Hafslo, skrive av elevar ved barneskulen. 1924. 1 mappe.

EFA Bjørgaas 1: Knut Bjørgaas (1883-1946), sjå Knut Bjørgaas – lokalhistoriewiki.no, eventyr frå Vossestrand 1916. Bjørgaas sendte også inn gåter til Hannaas si store samling. Desse er registrert under Hannaas. 1 mappe.

EFA Christie 1-24: W.F.K. Christie (1778-1849), sjå Wilhelm Frimann Koren Christie – lokalhistoriewiki.no «Christies gaator». Inneheld også brev frå Ivar Aasen datert 30. mars 1860. Gåve til samlinga frå W.H. Christie 21. mai 1924. 24 mapper.

EFA Delgobe 1-7: Henri Delgobe (1874-1950), sjå Henri Delgobe – lokalhistoriewiki.no Norske ord fraa Ryfylke, 1917-22, og viser og anna frå Røldal 1919-1922. 7 mapper.

EFA Espeland 1: Arne Espeland (1885-1972), sjå Arne Espeland – lokalhistoriewiki.no, Eventyr frå Tingvatne, Hægebostad. 1904. 1 mappe. Det er også material etter Espeland i notatane til Hannaas etter ei innsamlingsferd i 1921 (EFA Hannaas 432).

EFA Mjaatveit 1-5: Elias Mjaatveit (1874-1957), sjå Elias Mjåtveit – lokalhistoriewiki.no Diverse folkeminne og ordlister sendt inn mellom 1916 og 1927. 5 mapper.

EFA Moltu 1: Paul Moltu (1858-1933) Om båtbygging i Volda. 1924. 1 mappe.

EFA Skolmen 1-3: Thora Skolmen (1868-1933), sjå Thora Skolmen – lokalhistoriewiki.no Folkeminne frå Land. 1917. 3 mapper. Skolmen sendte også inn gåter til Hannaas si store innsamling. Desse er registrert under Hannaas.

EFA Sørestrand 1-5: Martinius Sørestrand (1892-1977), sjå Martinus Sørestrand -lokalhistoriewiki.no Folkeminne frå Årdal i Sogn, 1921. 5 mapper. Sørestrand sendte også inn gåter til Hannaas si store innsamling. Desse er registrert under Hannaas.

EFA Vilhelmsen 1: Vilhelm Vilhelmsen (1890-1962) sjå Vilhelm Vilhelmsen – lokalhistoriewiki.no Segner frå Seim i Nordhordland. 1909. 1 mappe.

Vil du lese meir?

Her er eit utval tekstar om Hannaas og samlinga hans, samt tekstar som omtalar material frå samlinga:

Adams, Jonathan (2016). “‘Beware of false prophets’: A Fragment of the Old Swedish Miracle Homily Book” iMedieval Sermon Studies Volume 60, Issue 1 Full article: ‘Beware of false prophets’: A Fragment of the Old Swedish Miracle Homily Book (tandfonline.com)

Alver, Brynjulf (1953). Torleiv Hannaas: Og hans arbeid med folkedikting. Universitetet i Bergen.

Alver, Brynjulf (1956). Gåter frå Voss. Folkeminnenemndi, Voss.

Berg, Kirsten Bråten (1991) Svein Knutsson Hovden. Bykle kommune.

Christie, W.F.K & Kristofer Janson (1868) Norske gaator samlade av Stiftamtmann W. F. K. Christie. Bergen: F. Beyer. https://www.nb.no/items/047ff9895bed3950189f681933e61479?page=0&searchText=oaiid:%22oai:nb.bibsys.no:999328193114702202%22

Hannaas, Torleiv (1925) Folkeminnesamlingi. I Bergens Museum 1925: En historisk fremstilling redigert av professorkollegiet. A/S John Griegs boktrykkeri, Bergen, s.  389-403. 

Hannaas, Torleiv (1927). Sogur frå Sætesdal. Sagde av Olav Eivindsson Austad. Steenske Forlag

Indrebø, Gustav (1937) W. F. K. Christie: Norsk Dialect-Lexicon og nokre folkeminne og brev. Bergens Museums Årbok, Historisk-antikvarisk rekke, Nr. 1. A/S John Griegs boktrykkeri, Bergen.  

Kjus, Audun (2020). Jakten på gulatingstedet: En sagnhistorie. Tidsskrift for kulturforskning 2/2020, s. 87 – 110.

Segner på Vestlandet. https://segner.no/.

Sehmsdorf, Henning K., Reimund Kvideland (1999). All the World’s Reward: Folktales Told by Five Scandinavian Storytellers. University of Washington Press.

Ågotnes, Hans-Jakob (2013). Etno-folkloristisk institutt. I Bjarne Rogan og Anne Eriksen (red.). Etnologi og folkloristikk: En fagkritisk biografi om norsk kulturhistorie. Novus forlag, s. 623–643.